ไม้ชี้คัมภีร์อัลกุรอ่าน
ณ ดินแดนสองฝั่งทะเลสาบสงขลา ที่ซึ่งสายน้ำและแผ่นดินถักทอชีวิตและวัฒนธรรมของชาวมลายูมุสลิมมายาวนาน โครงการหนึ่งได้ถือกำเนิดขึ้นด้วยความตั้งใจที่จะสกัดจับแก่นแท้ของวิถีชีวิตอันงดงามนี้ ให้ปรากฏเป็นรูปธรรมผ่านงาน “เรขศิลป์นิเวศวัฒนธรรม” อันเป็นลายศิลป์ที่สะท้อนจิตวิญญาณของผู้คนและธรรมชาติแห่งลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลา
ภารกิจของเราคือการค้นหาผลิตภัณฑ์ชุมชนสักชิ้นหนึ่งที่จะสามารถเป็นดั่งผืนผ้าใบ บอกเล่าเรื่องราวเหล่านี้ได้อย่างทรงพลัง และในที่สุด เราก็ได้พบกับ “ไม้ชี้อัลกุรอ่าน” สิ่งของที่ดูเรียบง่าย แต่กลับมีความหมายลึกซึ้งในวิถีชีวิตของชาวมุสลิม มันไม่ได้เป็นเพียงอุปกรณ์นำสายตาในการอ่านคัมภีร์ศักดิ์สิทธิ์ แต่ยังเป็นเพื่อนคู่ใจของผู้เริ่มต้นเรียนรู้อิสลาม เป็นดั่งแสงนำทางดวงแรกบนเส้นทางแห่งศรัทธา เราเห็นศักยภาพที่ไม้ชี้ชิ้นเล็กๆ นี้จะสามารถก้าวข้ามบทบาทเดิมไปสู่การเป็นของที่ระลึกทางวัฒนธรรมอันล้ำค่า เป็นที่คั่นหนังสือสำหรับทุกคน และเป็นสะพานเชื่อมเรื่องราวของชุมชนไปสู่โลกภายนอก
หัวใจสำคัญของการออกแบบนั้นหยั่งรากลึกลงในแนวคิดที่ว่า ชาวมลายูมุสลิม ณ ที่แห่งนี้ มีรกรากและวิถีชีวิตผูกพันอยู่กับระบบนิเวศที่แตกต่างกันถึง 3 รูปแบบ เราจึงตั้งใจที่จะให้ผลิตภัณฑ์ต้นแบบของเราสะท้อนภาพของทั้งสามนิเวศนี้ออกมาอย่างชัดเจน ได้แก่:
- นิเวศทะเล: ตัวแทนแห่งสายลม เกลียวคลื่น และชีวิตชาวประมง เราจินตนาการถึงไม้ชี้ที่อาจมีลวดลายอ่อนช้อยดุจระลอกคลื่น หรือได้แรงบันดาลใจจากรูปทรงของเรือหางยาวและ ทำจากวัสดุที่บอกเล่าเรื่องราวของท้องทะเล
- นิเวศที่ราบ: สัญลักษณ์ของความอุดมสมบูรณ์ ผืนนา และการตั้งถิ่นฐานอันมั่นคง ไม้ชี้ในกลุ่มนี้อาจทำจากเนื้อไม้ท้องถิ่นในพื้นที่ราบลุ่ม มีลวดลายที่ได้แรงบันดาลใจจากรวงข้าว หรือสถาปัตยกรรมพื้นถิ่น ให้สัมผัสที่อบอุ่นและมั่นคง
- นิเวศควน (เนินเขา): จิตวิญญาณแห่งป่าเขา ความสงบ และความสูงส่งของแผ่นดิน ไม้ชี้ในกลุ่มนี้อาจมีรูปทรงที่สะท้อนความสูงต่ำของเนินเขา ใช้วัสดุจากป่าควน และมีลวดลายที่สื่อถึงความหลากหลายของพืชพรรณ
เมื่อได้แนวคิดที่ชัดเจน เราจึงออกเดินทางไปยังอำเภอจะนะ จังหวัดสงขลา เพื่อเสาะหาช่างฝีมือผู้มีลมหายใจเป็นงานศิลป์ เราได้พบกับช่างทำกรงนกเขาชวาเสียง ผู้ซึ่งมีทักษะความประณีตในการเหลาไม้และสร้างสรรค์ลวดลายอันซับซ้อนอย่างหาตัวจับยาก ทักษะเชิงช่างอันน่าทึ่งนี้เองที่เรานำมาประยุกต์ใช้กับการสร้างสรรค์ไม้ชี้อัลกุรอ่านต้นแบบ เราไม่ได้เพียงนำลายเรขศิลป์ที่ออกแบบไว้ไปให้เขาทำ แต่เป็นการทำงานร่วมกัน ผสมผสานภูมิปัญญาดั้งเดิมเข้ากับการออกแบบร่วมสมัย
บัดนี้ ต้นแบบไม้ชี้อัลกุรอ่านได้เสร็จสมบูรณ์แล้ว มันคือผลผลิตจากความร่วมมือ คือตัวแทนของนิเวศทั้งสาม และคือบทเริ่มต้นของเรื่องราวที่เราอยากจะเล่าต่อไปผ่านบรรจุภัณฑ์ที่กำลังออกแบบอย่างใส่ใจ เพื่อให้ทุกครั้งที่ใครสักคนได้หยิบไม้ชี้ชิ้นนี้ขึ้นมา พวกเขาจะไม่ได้เป็นเพียงเจ้าของสิ่งของสวยงามชิ้นหนึ่ง แต่กำลังสัมผัสเรื่องราวและจิตวิญญาณของชาวมุสลิมลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลาอย่างแท้จริง
