บ้านบ่อตรุ ร่องรอยมลายูกันตันที่ระโนด
ณ เขตแดนริมฝั่งอ่าวไทยของอำเภอระโนด จังหวัดสงขลา ที่ซึ่งผืนทรายทอดตัวยาวจรดท้องทะเล คือที่ตั้งของ “บ้านบ่อตรุ” ชุมชนมุสลิมขนาดใหญ่และเป็นเพียงแห่งเดียวในอำเภอแห่งนี้ ที่นี่ไม่ได้เป็นเพียงหมู่บ้านในวิถีประมงที่งดงาม แต่ยังเป็นขุมทรัพย์ทางวัฒนธรรมอันโดดเด่น ซึ่งยังคงมีชีวิตชีวาและรอคอยให้ผู้คนมาสัมผัส เรื่องราวของพวกเขาหยั่งรากลึกไปถึงช่วงรัชสมัยของรัชกาลที่ 5 เป็นอย่างน้อย โดยมีบรรพบุรุษเป็นชาวมลายูที่อพยพมาจากรัฐกลันตัน ปัจจุบันอยู่ในประเทศมาเลเซีย มรดกทางวัฒนธรรมนี้ไม่เคยจางหายไปกับกาลเวลา แต่ยังคงถูกสืบทอดผ่านคำบอกเล่าและความทรงจำของผู้สูงอายุในชุมชนมาจนถึงปัจจุบัน
เอกลักษณ์ที่เด่นชัดที่สุดซึ่งสะท้อนรากเหง้าความเป็นกลันตัน คือคำเรียกเครือญาติที่ยังคงใช้กันในชีวิตประจำวัน เช่น การเรียกพ่อว่า “เจะ” และการเรียกญาติผู้ใหญ่อย่างลุงหรือป้าว่า “เวาะ” ซึ่งเป็นอัตลักษณ์เฉพาะถิ่นแบบมลายูกลันตันที่แตกต่างจากชุมชนมุสลิมอื่นๆ ในบริเวณลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลาอย่างสิ้นเชิง วิถีชีวิตของชาวบ้านบ่อตรุยังคงผูกพันกับความเรียบง่ายและอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรท้องถิ่น วัฒนธรรมอาหารการกินหลายเมนูก็มีหน้าตาและรสชาติที่คล้ายคลึงกับอาหารของชาวกลันตัน เป็นอีกหนึ่งหลักฐานที่เชื่อมโยงพวกเขากับแผ่นดินบรรพบุรุษ
หากใครมีโอกาสได้มาเยือนอำเภอระโนด การเดินทางเข้ามายังหมู่บ้านบ่อตรุ (ซึ่งสามารถเข้าทางซอยข้างวัดเจดีย์งาม) จะเป็นเหมือนการเปิดประตูสู่โลกอีกใบ ที่ซึ่งคุณจะได้เรียนรู้และสัมผัสกับมรดกทางวัฒนธรรมมลายูกลันตันที่มีชีวิต และยังคงหยั่งรากอย่างแข็งแกร่งบนผืนแผ่นดินไทย
